مقدمه
فهرست محتوا
- 1 مقدمه
- 2 مبانی حقوقی تجدیدنظرخواهی اعسار مهریه
- 3 ویژگیهای یک لایحه تجدیدنظرخواهی خوب
- 4 2- نمونه لایحه تجدیدنظرخواهی اعسار از پرداخت مهریه
- 5 نکات تکمیلی و پیشنهادات کاربردی
- 6 بررسی نکات کلیدی در تنظیم لایحه تجدیدنظر اعسار از پرداخت مهریه
- 7 تحلیل حقوقی: جایگاه اعسار در نظام قضایی ایران
- 8 اشتباهات رایج در اعتراض به حکم اعسار
- 9 نقش وکیل در موفقیت تجدیدنظر اعسار مهریه
- 10 نکته مهم درباره تجدیدنظرخواهی همزمان با اجرای حکم
- 11 تماس با وکیل مال
- 12 درخواست مشاوره فوری
- 13 جمعبندی نهایی
- 14 💬 سؤالات متداول درباره لایحه تجدیدنظر اعسار از پرداخت مهریه
- 14.1 ۱. مهلت تجدیدنظرخواهی از حکم اعسار از پرداخت مهریه چقدر است؟
- 14.2 ۲. آیا میتوان همزمان با تجدیدنظرخواهی، اجرای حکم مهریه را متوقف کرد؟
- 14.3 ۳. اگر در دادگاه بدوی اعسار رد شود، در تجدیدنظر چه اتفاقی میافتد؟
- 14.4 ۴. آیا لایحه تجدیدنظر را میتوان بدون وکیل تنظیم و ارسال کرد؟
- 14.5 ۵. آیا در مرحله تجدیدنظر امکان کاهش یا تغییر اقساط مهریه وجود دارد؟
- 14.6 ۶. آیا تجدیدنظرخواهی مانع از پرداخت مهریه است؟
- 14.7 ۷. در صورت رد تجدیدنظر، آیا راه دیگری برای اعتراض وجود دارد؟
- 14.8 ۸. بهترین زمان برای ارائه لایحه تجدیدنظر اعسار از پرداخت مهریه چه موقع است؟
- 14.9 ۹. آیا میتوان لایحه تجدیدنظر را به صورت اینترنتی ارسال کرد؟
- 14.10 ۱۰. آیا امکان تقسیط دوباره مهریه پس از صدور رأی قطعی وجود دارد؟
در دعاوی خانوادگی، مهریه یکی از حقوق مالی زن به شمار میآید و وقتی زوج به حکم قطعی محکوم به پرداخت مهریه شود، ممکن است توان پرداخت تمام آن را نداشته باشد. در چنین شرایطی، زوج میتواند با طرح دادخواست اعسار طلب تقسیط یا معافیت از پرداخت نقدی را مطرح کند. اگر دادگاه بدوی به درخواست اعسار پاسخ ندهد یا میزان اقساط تعیینشده بیش از توان مالی زوج باشد، امکان دارد زوج بخواهد علیه حکم صادره اعتراض کند و در مرجع تجدیدنظر درخواست بازبینی رأی بدهد. در این مقاله، ضمن تشریح مبانی حقوقی تجدیدنظرخواهی در دعوای اعسار مهریه، نمونه لایحهای دقیق و کاربردی عرضه میکنم که بهصورت حرفهای نگارش شده است.
مبانی حقوقی تجدیدنظرخواهی اعسار مهریه
صلاحیت قانونی و مرجع رسیدگی
-
بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، حکم رد یا پذیرش اعسار قابل تجدیدنظر است.
-
مرجع تجدیدنظر، دادگاه تجدیدنظر استان همان محل صدور حکم بدوی است.
-
مهلت قانونی تجدیدنظرخواهی از حکم اعسار، معمولاً ۲۰ روز پس از ابلاغ است (برای دعاوی داخلی).
جهات و دلایل قابل اتکا
برای اینکه دادگاه تجدیدنظر رأی اعسار صادره را بررسی و احتمالاً نقض کند، معترض باید یکی از جهات تجدیدنظر در قانون را اقامه کند. از مصادیق این جهات میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
-
عدم انطباق رأی با موازین قانونی (مثلاً نادیده گرفتن اسناد مالی معتبر)
-
عدم توجه به دلایل ابرازی مانند فیش حقوقی، گردش حساب بانکی، املاک و اموال
-
فقدان شرایط شهادت شهود یا عدم اعتبار آنها
-
نقص در رسیدگی یا تضییع حقوق پروسهای (مانند عدم احضار شاهد یا پذیرش ادله)
-
تناقض رأی با شرع یا مقررات بالادستی
قاضی تجدیدنظر موظف است نسبت به دلایل مطروح رسیدگی کند و اگر معترضه موجه تشخیص دهد، حکم را نقض کرده و رأی مقتضی صادر نماید.
ویژگیهای یک لایحه تجدیدنظرخواهی خوب
برای آنکه لایحه تجدیدنظرخواهی در پرونده اعسار مهریه موثر واقع شود، باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
-
بیان دقیق مشخصات پرونده: نام طرفین، شماره دادنامه، دادگاه صادرکننده، تاریخ ابلاغ و مهلت تجدیدنظر
-
عنوان موضوع لایحه: ذکر اینکه هدف «تجدیدنظرخواهی از حکم اعسار و تقسیط مهریه» است
-
تبیین وضعیت مالی زوج: باید وضعیت درآمد و هزینهها بهطور مستدل تشریح شود (فیش حقوقی، گردش بانکی، بدهیها، هزینههای زندگی)
-
رد ادعاهای معارض: اگر زوجه ادعا کرده است که زوج دارای دارایی است، باید نسبت به آن ادعا پاسخ داده و مدارک مطابق ارائه شود
-
استناد به قانون و مادههای مرجع: مانند مادههای قانون آیین دادرسی مدنی درباره تجدیدنظر و اعسار
-
درخواست مشخص: مثلاً نقض حکم اعسار، افزایش پیشپرداخت، تغییر میزان اقساط یا الزام به پرداخت نقدی
-
ضمیمه کردن مستندات: فیش حقوقی، جداول هزینهها، گزارش بانکی، اسناد مالکیت، شهادت شهود
نمونه 1- نمونه لایحه تجدیدنظرخواهی اعسار از پرداخت مهریه (از طرف زوج)
ریاست محترم دادگاه تجدیدنظر استان …
با سلام و احترام
اینجانب [نام کامل زوج]، فرزند …، به شماره ملی …، ساکن …، در مقام تجدیدنظرخواه نسبت به دادنامه شماره … مورخ … صادره از شعبه محترم … دادگاه خانواده شهرستان … که طی آن، حکم به رد اعسار از پرداخت مهریه و یا تعیین اقساط سنگین و نامتناسب با وضعیت مالی بنده صادر گردیده است، بدینوسیله و با استناد به مواد ۳۳۰ الی ۳۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی، مراتب اعتراض خود را به نحو زیر اعلام میدارم:
۱. شرح مختصر موضوع و سوابق پرونده
احتراماً، به استحضار میرساند اینجانب در پی صدور حکم قطعی محکومیت به پرداخت مهریه همسر سابقم، خانم [نام زوجه]، به میزان … سکه تمام بهار آزادی، با عنایت به وضعیت مالی و اقتصادی نامناسب خود، طی دادخواست تقدیمی در تاریخ …، تقاضای اعسار از پرداخت مهریه و تقسیط آن را مطرح نمودم.
شعبه محترم بدوی با بررسی مدارک و اظهارات طرفین، نهایتاً رأی به تقسیط مهریه صادر نمود؛ لیکن مبلغ پیشپرداخت و اقساط تعیینشده بهگونهای است که با شرایط مالی اینجانب هیچگونه تناسبی ندارد و عملاً امکان اجرای آن وجود ندارد.
از آنجا که رأی مذکور برخلاف مستندات ارائهشده، وضعیت اقتصادی واقعی اینجانب و موازین قانونی صادر شده است، لذا تقاضای تجدیدنظر و بررسی مجدد دارم.
۲. دلایل و مستندات تجدیدنظرخواهی
الف) عدم توجه دادگاه بدوی به مدارک رسمی و مالی
دادگاه محترم بدون توجه کافی به فیش حقوقی رسمی و گزارش حساب بانکی پیوست، مبالغی را برای پرداخت مهریه مقرر داشته که بیش از درآمد ماهانه من است. به عنوان نمونه، فیش حقوقی اینجانب که پیوست است، نشان میدهد دریافتی خالص ماهیانه من مبلغ … تومان است که با احتساب هزینههای اجاره، خوراک، درمان و سایر ضروریات، توان پرداخت اقساط مقرر را از بین میبرد.
ب) عدم انطباق رأی با واقعیت اقتصادی و تورم موجود
در شرایط اقتصادی فعلی، تعیین پیشپرداخت و اقساط بالا با توجه به تورم و هزینههای زندگی، با عدالت و انصاف سازگار نیست. هدف قانون از پیشبینی نهاد اعسار، حمایت از بدهکار ناتوان است، نه تحمیل تکلیف غیرقابل انجام.
ج) فقدان بررسی کامل شهود معرفیشده
دادگاه بدوی به اظهارات دو نفر از شهود معرفیشده توسط اینجانب که از نزدیک در جریان وضعیت معیشتی بنده هستند، توجه کافی نداشته است. شهادت ایشان مبنی بر ناتوانی مالی من در پرداخت مهریه بهصورت نقدی، میبایست مورد پذیرش قرار میگرفت.
د) مغایرت رأی با مواد قانونی مرتبط
بر اساس ماده ۶۵۲ قانون مدنی و ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، در صورت اثبات اعسار، قاضی مکلف است با توجه به توان واقعی مدیون، نسبت به تعیین اقساط منصفانه اقدام نماید. رأی صادره با این حکم صریح قانون در تضاد است.
۳. شرح وضعیت مالی و معیشتی فعلی
۱. اینجانب در حال حاضر شاغل در سمت … با حقوق ماهیانه … تومان هستم.
۲. مبلغ … تومان ماهیانه بابت اجاره منزل مسکونی پرداخت میکنم.
۳. سرپرستی پدر/مادر سالمند یا فرزند (در صورت وجود) را برعهده دارم.
۴. فاقد هرگونه دارایی منقول یا غیرمنقول قابلتوجه هستم.
۵. در حال حاضر چند فقره وام بانکی و بدهی شخصی دارم که اسناد آن پیوست است.
بر این اساس، پرداخت اقساط تعیینشده در رأی بدوی عملاً خارج از توان مالی من است.
۴. مستندات و پیوستها
-
تصویر فیش حقوقی سه ماه اخیر
-
تصویر اجارهنامه رسمی
-
گواهی بدهی بانکی و اقساط وام
-
پرینت حساب بانکی
-
تصویر شناسنامه و کارت ملی
-
استشهادیه محلی و شهادت شهود مبنی بر وضعیت مالی
۵. درخواست نهایی
با عنایت به مراتب فوق و به استناد مواد ۳۳۰ و ۳۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی، ضمن رعایت مهلت قانونی تجدیدنظرخواهی، تقاضا دارم:
۱. رأی صادره از شعبه محترم … دادگاه خانواده شهرستان … به شماره دادنامه … نقض گردد.
۲. مجدداً با لحاظ وضعیت مالی و اسناد پیوست، میزان اقساط و پیشپرداخت به نحوی تعیین گردد که امکان اجرای آن وجود داشته باشد.
۳. دستور توقف اجرای حکم بدوی تا صدور رأی قطعی نیز صادر گردد تا از ورود ضرر جبرانناپذیر جلوگیری شود.
با تقدیم احترام
نام و نامخانوادگی زوج (تجدیدنظرخواه)
امضاء
تاریخ: …
شماره تماس: …
نشانی: …
یادآوری مهم:
-
این لایحه میتواند بهصورت فایل Word یا PDF رسمی جهت ارائه به دادگاه چاپ شود.
-
اگر وکیل دارید، کافی است مشخصات وکالتنامه و شماره پروانه در بالای صفحه درج شود.
-
برای بارگذاری در سامانه ثنا، میتوانید نسخه PDF اسکنشده از همین متن را استفاده کنید.
نمونه
2- نمونه لایحه تجدیدنظرخواهی اعسار از پرداخت مهریه
در ادامه، متن نمونهای از لایحه تجدیدنظرخواهی اعسار مهریه ارائه میشود. این نمونه را میتوان متناسب با شرایط خاص پرونده اصلاح یا کاملتر نمود:
ریاست محترم دادگاه تجدیدنظر استان …
با سلام و احترام
اینجانب [نام زوج، معترضله تجدیدنظرخواه] به وکالت از خود، به استحضار میرسانم که رأی دادگاه خانواده (یا دادگاه بدوی) به شماره … مورخ … صادر و به اینجانب ابلاغ شده است که براساس آن درخواست اعسار مرا پذیرفته و مهریه را به اقساطی غیرواقعی تقسیم نموده است. این رأی علیرغم ارائه دلایل و مستندات معتبر، آنچنان که مقتضی است به وضعیت مالی واقعی من توجه نکرده است. بنابراین، ضمن رعایت مهلت قانونی، مراتب تجدیدنظرخواهی به شرح زیر تقدیم میگردد:
الف) شرح وضعیت مالی و اقتصادی معترض
۱. در زمان صدور حکم، بنده حقوق ماهیانهای معادل … تومان دریافت میکنم که پس از کسر هزینههای ضروری زندگی (مسکن، تغذیه، درمان و امانتهای جاری)، مبلغی باقی نمیماند تا بتوانم اقساط تعیینشده را پرداخت کنم.
۲. منزل مسکونی بنده استیجاری است و ماهانه مبلغ … تومان هزینه اجاره دارد.
۳. بنده بدهیهای معتبری دارم مانند … که باید پیش از پرداخت مهریه تسویه شوند.
۴. در سال اخیر درآمدی نداشتهام یا کاهش چشمگیری داشتهام؛ اسناد بانکی و گردش حساب پیوست است.
۵. اگرچه مطابق گواهی انحصار وراثت، بنده چند سهمالارث ملک وارث شدهام، اما آن ملک یا سند به دلایلی به نام افراد دیگر ثبت شده یا منـقلب شده و دسترسی به آن برای من میسر نیست.
ب) دلایل اعتراض به حکم صادره
۱. عدم توجه به اسناد مالی و مدارک ارائهشده
دادگاه بدوی برخلاف استدلالها و مدارک رسمی، در تعیین اقساط و پیشپرداخت، معیار توان مالی واقعی مرا لحاظ نکرده است.
-
تناقض در شرایط مالی مورد استناد زوجه
ادعای زوجه مبنی بر داراییهای من قابل بررسی است؛ لیکن مناظرات و املاک مورد ادعا، بهصورت دقیق در لایحه دفاعیه توضیح دادهام و مدارک مرتبط در ضمائم موجود است. -
خروج از عدالت مقرون بودن اقساط با وضعیت اقتصادی جامعه
اقساط تعیینشده با وضعیت تورم و هزینههای زندگی کنونی تطابق ندارد و در حکم بار مالی غیرعادلانهای بر دوش من تحمیل کرده است. -
عدم تطبیق رأی با موازین قانونی و شکلی تجدیدنظر
رأی صادره به جهاتی مانند عدم رسیدگی به شهادت شهود، نادیده گرفتن دفاعیات و مستندات و نقص در رویه دادرسی، مغایر با قانون است.
ج) درخواستهای مطروحه
با استناد به مواد قانونی مربوطه، تقاضا مینمایم:
-
رأی صادره بدوی مبنی بر پذیرش اعسار و تقسیط مهریه را نقض نمایید.
-
حکم مقتضی صادر فرمایید که پیشپرداخت متناسب با توان مالی اینجانب تعیین شود یا در صورت امکان الزام به پرداخت نقدی صادر گردد.
-
در خصوص اقساط، با ملاحظه وضعیت هزینههای زندگی و درآمد واقعی من، اقساطی معقول و قابل پرداخت تصویب گردد.
-
هزینه دادرسی و حقالوکاله به اداره ثبت ارجاع شود تا در صورت پذیرش اعسار به نحو مقتضی منظور گردد.
با تقدیم احترام
[امضا و مشخصات وکیل / معترض]
[تاریخ]
نکات تکمیلی و پیشنهادات کاربردی
-
لایحه تجدیدنظرخواهی باید در مهلت قانونی ۲۰ روز تقدیم شود؛ خارج از آن، دادگاه ممکن است درخواست را رد کند مگر عذر موجه وجود داشته باشد.
-
از ارائه دلایل جدیدی که در مرحله بدوی مطرح نشدهاند خودداری شود، مگر در موارد استثنایی؛ زیرا در تجدیدنظر، معمولا امکان ادعای جدید محدود است.
-
کیفیت مستندات اهمیت فراوان دارد: فیش حقوقی، گردش حساب بانکی، گزارش هزینههای زندگی، اسناد ملکی و شهادت شهود معتبر باید ضمیمه شوند
-
میتوان تقاضای افزایش پیشپرداخت را مطرح کرد اگر مبلغ تعیینشده عملاً غیر قابل پرداخت باشد
-
مشورت با وکیل متخصص دعاوی خانواده و حقوق مهریه میتواند ضریب موفقیت لایحه را خیلی بالا ببرد
بررسی نکات کلیدی در تنظیم لایحه تجدیدنظر اعسار از پرداخت مهریه
برای اینکه لایحه تجدیدنظر در دعوای اعسار از پرداخت مهریه تأثیر واقعی داشته باشد، باید با دقت و آگاهی کامل نوشته شود. در ادامه، چند نکته کلیدی که تجربه وکلا و متخصصان حقوقی نشان دادهاند در نتیجهگیری این نوع پروندهها بسیار مؤثر است را توضیح میدهیم:
۱. پرهیز از کلیگویی و بیان دقیق عددی
یکی از اشتباهات متداول زوجها در تهیه لایحه، نوشتن جملات مبهم مانند «درآمدم کم است» یا «توان پرداخت ندارم» است. این جملات هیچ ارزش حقوقی ندارند. در مقابل، اگر فرد بنویسد:
«درآمد ماهیانه من بر اساس فیش حقوقی شماره ۱۲۴۵ معادل ۸ میلیون تومان است و مبلغ ۵ میلیون تومان بابت اجاره و ۲ میلیون تومان بابت هزینههای ضروری خانوادگی پرداخت میکنم»،
قاضی با عدد و سند مواجه میشود و استناد آن را میپذیرد.
۲. استفاده از لحن رسمی و بیطرفانه
لایحه تجدیدنظر نباید حالت احساسی یا دفاع شخصی افراطی داشته باشد. دادگاه به دنبال استدلال منطقی است، نه گلایه و احساس. لحن رسمی، احترامآمیز و متکی به قانون، نشانه بلوغ حقوقی نویسنده است.
۳. تمرکز بر توان مالی فعلی نه گذشته
برخی افراد در لایحه خود به وضعیت مالی سالهای قبل اشاره میکنند. در حالیکه مبنای اعسار، وضعیت مالی فعلی در زمان رسیدگی است. بنابراین باید مدارکی مربوط به چند ماه اخیر (فیش حقوقی، اجارهنامه فعلی، قبوض بانکی) ارائه شود.
۴. ضمیمهکردن مدارک معتبر و مستند
هر ادعایی بدون سند، از دید قاضی ارزش چندانی ندارد. برای مثال اگر فرد بگوید بدهی دارد، باید تصویر چک، قرارداد و رسید پرداخت یا بدهی بانکی را ضمیمه کند. هرچه لایحه مستندتر باشد، احتمال پذیرش در مرحله تجدیدنظر افزایش مییابد.
۵. تأکید بر عدالت در تعیین اقساط
اگر دادگاه بدوی اقساطی بیش از توان فرد تعیین کرده است، باید با استناد به ماده ۲ قانون اجرای محکومیتهای مالی درخواست تعدیل اقساط را مطرح کرد. بیان منصفانه اینکه هدف فرار از پرداخت نیست بلکه پرداخت منظم در حد توان است، در جلب نظر قاضی تأثیر مثبت دارد.
تحلیل حقوقی: جایگاه اعسار در نظام قضایی ایران
اعسار یکی از نهادهای حمایتی در نظام قضایی ایران است که به افراد ناتوان از پرداخت بدهیها اجازه میدهد تا در برابر مجازات یا توقیف غیرمنصفانه، از خود دفاع کنند.
در دعوای مهریه، هدف قانونگذار از پذیرش اعسار، حفظ تعادل میان حقوق مالی زن و کرامت انسانی مرد است. به عبارت دیگر، قانون نمیخواهد زن از مهریه محروم شود، اما همزمان نمیخواهد شوهر ناتوان از پرداخت را مجازات کند.
اعسار از پرداخت مهریه ممکن است به دو شکل مطرح شود:
-
اعسار از پرداخت کلی مهریه (زمانی که زوج توان هیچگونه پرداختی ندارد)
-
اعسار از پرداخت یکجای مهریه (زمانی که زوج قادر است مهریه را بهصورت اقساط پرداخت کند)
دادگاه پس از بررسی وضعیت مالی و شنیدن اظهارات طرفین، میتواند پرداخت مهریه را تقسیط کند. اما اگر رأی صادره با واقعیت مالی منطبق نباشد، تنها راه اصلاح آن تجدیدنظرخواهی است.
مطالب مرتبط: وکیل مهریه در تهران
اشتباهات رایج در اعتراض به حکم اعسار
۱. عدم ارائه مدارک کافی: بسیاری از متقاضیان تنها با نوشتن چند جمله ساده درخواست تجدیدنظر میدهند، در حالی که لازم است مدارک مالی مستدل ضمیمه لایحه باشد.
۲. بیتوجهی به مهلت قانونی: اگر حتی یک روز از مهلت ۲۰ روزه بگذرد، دادگاه تجدیدنظر ممکن است درخواست را رد کند.
۳. عدم درج شماره دادنامه یا مشخصات طرفین: هرگونه نقص شکلی در لایحه ممکن است موجب رد آن شود.
۴. استفاده از لایحه آماده بدون تطبیق با شرایط شخصی: لایحههای اینترنتی باید بر اساس پرونده واقعی تنظیم شوند؛ در غیر این صورت احتمال رد درخواست بالا است.
۵. نداشتن امضا یا تاریخ: موارد ظاهراً سادهای مانند عدم امضا یا درج تاریخ نیز میتواند موجب بیاعتباری لایحه شود.
نقش وکیل در موفقیت تجدیدنظر اعسار مهریه
اگرچه قانون اجازه میدهد فرد شخصاً لایحه بنویسد، اما حضور وکیل متخصص در دعاوی خانواده میتواند مسیر پرونده را کاملاً تغییر دهد. وکلا با تجربه خود، نقاط ضعف رأی بدوی را شناسایی کرده و آن را در لایحه تجدیدنظر با استدلال قانونی مطرح میکنند.
از مزایای استفاده از وکیل در این مرحله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
تنظیم لایحه منسجم و مستدل بر اساس مواد قانونی
-
پیگیری مراحل ثبت و ابلاغ در سامانه ثنا
-
بررسی مستندات مالی و تطبیق آن با معیارهای قضایی
-
مذاکره با طرف مقابل جهت صلح یا تعدیل اقساط
نکته مهم درباره تجدیدنظرخواهی همزمان با اجرای حکم
اگر زوجه در حال اجرای حکم مهریه باشد و زوج قصد تجدیدنظر دارد، باید در لایحه خود تقاضای توقف اجرای حکم را نیز مطرح کند. در غیر این صورت، امکان دارد اجرائیه ادامه یابد و توقیف اموال یا حسابها صورت گیرد.
این درخواست معمولاً در انتهای لایحه و با عبارت زیر نوشته میشود:
«با عنایت به تقدیم این لایحه و در راستای ماده ۳۴ قانون اجرای احکام مدنی، تقاضای صدور دستور توقف موقت اجرای حکم تا رسیدگی نهایی در مرحله تجدیدنظر را دارم.»
جمعبندی نهایی
اعتراض و تجدیدنظرخواهی در حکم اعسار از پرداخت مهریه، فرصتی قانونی برای زوج است تا عدالت در تصمیمگیری برقرار شود. مهمترین نکته در موفقیت این فرآیند، تنظیم دقیق، مستند و منطقی لایحه است.
هرچه لایحه از نظر استدلال حقوقی، شفافیت مالی و رعایت فرم رسمی قویتر باشد، احتمال نقض رأی بدوی و صدور رأی عادلانه بیشتر خواهد بود.
در نهایت، هدف از این اقدام نه فرار از مسئولیت مالی، بلکه تنظیم تعادل میان توان واقعی مالی زوج و حق مسلم زوجه است. تجدیدنظرخواهی صحیح و آگاهانه میتواند مانع از بیعدالتی و فشارهای غیرمنصفانه بر هر دو طرف شود.
💬 سؤالات متداول درباره لایحه تجدیدنظر اعسار از پرداخت مهریه
۱. مهلت تجدیدنظرخواهی از حکم اعسار از پرداخت مهریه چقدر است؟
مهلت قانونی برای تجدیدنظرخواهی از حکم اعسار در دعاوی مالی، ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی است. اگر محل اقامت تجدیدنظرخواه خارج از کشور باشد، این مهلت ۲ ماه خواهد بود. در صورت تأخیر، فقط با ارائه عذر موجه ممکن است دادگاه درخواست را بپذیرد.
۲. آیا میتوان همزمان با تجدیدنظرخواهی، اجرای حکم مهریه را متوقف کرد؟
بله. در متن لایحه میتوان درخواست توقف اجرای حکم را مطرح کرد.
طبق ماده ۳۴ قانون اجرای احکام مدنی، تا زمانی که دادگاه تجدیدنظر رأی نهایی را صادر نکرده، در صورت پذیرش تقاضای توقف، اجرای حکم موقتاً متوقف میشود.
۳. اگر در دادگاه بدوی اعسار رد شود، در تجدیدنظر چه اتفاقی میافتد؟
در صورتی که دادگاه بدوی درخواست اعسار را رد کرده باشد، در مرحله تجدیدنظر میتوان با ارائه مدارک جدید (مثل فیش حقوقی، اجارهنامه، گواهی بدهی و استشهادیه محلی) ثابت کرد که حکم ناعادلانه بوده و شرایط اعسار واقعاً وجود دارد. در این حالت، دادگاه تجدیدنظر میتواند حکم بدوی را نقض کند.
مطالب مرتبط: وکیل طلاق در تهران
۴. آیا لایحه تجدیدنظر را میتوان بدون وکیل تنظیم و ارسال کرد؟
بله. هر فرد میتواند شخصاً لایحه تجدیدنظر را بنویسد و از طریق سامانه ثنا به دادگاه ارسال کند.
با این حال، استفاده از وکیل خانواده یا مشاور حقوقی توصیه میشود؛ زیرا وکیل میتواند لایحه را بر اساس استناد قانونی و با قدرت استدلال بالاتر تنظیم کند تا احتمال پذیرش آن افزایش یابد.
۵. آیا در مرحله تجدیدنظر امکان کاهش یا تغییر اقساط مهریه وجود دارد؟
بله. اگر زوج بتواند ثابت کند که اقساط تعیینشده بیش از توان مالی اوست یا وضعیت اقتصادیاش تغییر کرده است، دادگاه تجدیدنظر میتواند حکم جدیدی با اقساط سبکتر و منصفانهتر صادر کند.
۶. آیا تجدیدنظرخواهی مانع از پرداخت مهریه است؟
خیر. اصل مهریه همچنان دین بر عهده زوج است. تجدیدنظرخواهی فقط مربوط به نحوه و میزان پرداخت است، نه اصل بدهی. در نتیجه، اگر حکم اعسار نقض هم بشود، اصل تعهد مالی زوج به قوت خود باقی میماند.
۷. در صورت رد تجدیدنظر، آیا راه دیگری برای اعتراض وجود دارد؟
بله. پس از صدور رأی قطعی تجدیدنظر، در شرایط خاص میتوان از طریق اعاده دادرسی یا فرجامخواهی در دیوان عالی کشور اقدام کرد. البته این مراحل فقط در موارد استثنایی و با دلایل جدید قابل اجراست.
۸. بهترین زمان برای ارائه لایحه تجدیدنظر اعسار از پرداخت مهریه چه موقع است؟
بهترین زمان، بلافاصله پس از دریافت ابلاغ رأی بدوی و پیش از پایان مهلت ۲۰ روزه است.
هرچه زودتر لایحه و مستندات ثبت شود، روند بررسی سریعتر و احتمال توقف اجرای حکم بیشتر خواهد بود.
۹. آیا میتوان لایحه تجدیدنظر را به صورت اینترنتی ارسال کرد؟
بله، از طریق سامانه عدل ایران (adliran.ir) و بخش «ثبت لوایح»، میتوانید متن لایحه و فایل مدارک ضمیمه را بارگذاری کرده و بدون مراجعه حضوری به دادگاه، اعتراض خود را ثبت نمایید.
۱۰. آیا امکان تقسیط دوباره مهریه پس از صدور رأی قطعی وجود دارد؟
در صورت تغییر شرایط مالی زوج (مثل بیکاری، بیماری یا افزایش بدهیها)، میتوان دادخواست تعدیل اقساط مهریه را به دادگاه ارائه داد. این درخواست جدا از تجدیدنظر است و در هر زمان که وضعیت مالی تغییر کند، قابل طرح است.
مطالب مرتبط: وکیل خانواده تهران