یکی از دغدغههای افرادی که به هر دلیل مرتکب جرمی شدهاند، مدت زمان ماندگاری اثرات قضایی آن در پرونده است. داشتن سابقه کیفری میتواند بر بسیاری از جنبههای زندگی از جمله اشتغال، دریافت وام، اخذ مجوزهای شغلی و حتی مسائل اجتماعی تأثیر بگذارد. قانون گذار با در نظر گرفتن این موضوع، شرایطی را فراهم کرده است که پس از گذشت مدت زمان مشخص و رفتار قانونمند فرد، این سابقه پاک شود. این مقاله به بررسی دقیق این مدت زمان و شرایط آن میپردازد.
سابقه کیفری چیست و چگونه ثبت میشود؟
فهرست محتوا
سابقه کیفری به منزله ثبت حکم قطعی محکومیت یک فرد در مراجع قضایی است. این سابقه پس از قطعی شدن حکم محکومیت در دادگاه و طی شدن زمان تجدید نظرخواهی، در بایگانی قضایی و همچنین در پایگاه اطلاعاتی پلیس آگاهی ثبت میگردد. مهم است بدانید تا زمانی که حکم صادر شده قطعی نشده باشد، سابقه کیفری محسوب نمیشود.
مدت زمان پاک شدن سابقه کیفری بر اساس نوع جرم
مدت زمان پاک شدن سابقه کیفری ثابت نیست و به شدت جرم و نوع مجازات تعیین شده بستگی دارد. این مدت زمان معمولاً به شرح زیر است:
-
مجازات های تعزیری: برای مجازاتهای تعزیری (مانند حبس، شلاق، جزای نقدی) بر اساس درجه مجازات، مدت زمان پاک شدن سابقه متفاوت است:
-
تعزیرات درجه ۱ تا ۳: پس از گذشت پانزده سال از تاریخ اجرای حکم.
-
تعزیرات درجه ۴: پس از گذشت ده سال از تاریخ اجرای حکم.
-
تعزیرات درجه ۵: پس از گذشت هفت سال از تاریخ اجرای حکم.
-
تعزیرات درجه ۶: پس از گذشت پنج سال از تاریخ اجرای حکم.
-
تعزیرات درجه ۷ و ۸: پس از گذشت سه سال از تاریخ اجرای حکم.
-
-
مجازات های بازدارنده: مدت زمان پاک شدن سابقه برای مجازاتهای بازدارنده نیز معمولاً بین دو تا پنج سال پس از اجرای حکم در نظر گرفته میشود.
-
جرائم منافی عفت: برای این دسته از جرائم، شرایط سختگیرانهتری وجود دارد و معمولاً سابقه کیفری به صورت خودکار پاک نمیشود و نیاز به گذشت زمان طولانیتر و اخذ حکم عفو دارد.
مطالب مرتبط: وکیل کیفری خانم در تهران
شرایط لازم برای پاک شدن سابقه کیفری
گذشت زمان به تنهایی برای پاک شدن سابقه کافی نیست. فرد محکوم باید شرایط زیر را نیز رعایت کرده باشد:
-
اجرای کامل حکم: مجازات تعیین شده باید به طور کامل اجرا شده باشد (مثلاً حبس تمام شده یا جزای نقدی پرداخت شده باشد).
-
عدم ارتکاب جرم جدید: در طول مدت تعیین شده، فرد نباید مرتکب جرم جدیدی شده باشد که منجر به محکومیت قطعی شود.
تماس با وکیل مال
درخواست مشاوره فوری
مراحل قانونی برای اخذ گواهی عدم سوء پیشینه
پس از گذشت مدت قانونی و احراز شرایط فوق، سابقه کیفری به صورت خودکار از پرونده قضایی حذف میشود. برای دریافت گواهی عدم سوء پیشینه، فرد میتواند به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند. سیستم به طور خودکار پس از بررسی، در صورت عدم وجود سابقه، این گواهی را صادر میکند.
نکات بسیار مهم
-
سابقه در پرونده قضایی پاک میشود، اما ممکن است در سوابق پلیسی باقی بماند. این سوابق در موارد خاص و برای مقامات قضایی قابل دسترسی است.
-
پاک شدن سابقه به معنای “عودت حیثیت” است. یعنی فرد از بسیاری از محرومیتهای ناشی از سابقه کیفری رها میشود.
-
برای برخی از مشاغل بسیار حساس (مانند قضاوت، وکالت)، حتی پس از پاک شدن سابقه، سؤال درباره سوابق گذشته ممکن است مطرح شود.
سخن پایانی: آینده ای روشن پس از گذشته
قانون به افراد این فرصت را میدهد که پس از تحمل مجازات و گذشت زمان، بتوانند به زندگی عادی خود بازگردند. آگاهی از این مدت زمان و شرایط، میتواند امیدواری برای بازگشت به جامعه و ساختن آیندهای بدون بار گذشته را فراهم کند. در صورت نیاز به اطلاعات دقیقتر، مشاوره با یک وکیل پایه یک دادگستری توصیه میشود.
مطالب مرتبط: وکیل کیفری