موضوع ارث و نحوه تقسیم آن در نظام حقوقی ایران همواره یکی از مباحث مهم و مورد توجه بوده است. اخیراً شایعه‌ای در فضای مجازی منتشر شده که ادعا می‌کند سهم ارث مادر برای فرزندان دختر و پسر به صورت مساوی نیست و قوانین جدیدی در این خصوص به تصویب رسیده است. اما باید گفت که در واقع هیچ تغییر جدیدی در قوانین ایران در این زمینه وجود ندارد و آنچه مطرح می‌شود، اصلاحاتی نیست که در قانون مدنی ایران به تصویب رسیده باشد. در این مقاله، به بررسی دقیق سهم ارث پسر و دختر از مادر متوفی خواهیم پرداخت و به تحلیل احتمالی اصلاحات قانونی می‌پردازیم تا از بروز هرگونه سوء تفاهم و شایعه جلوگیری شود.

ارث مادر در قوانین مدنی ایران

در ایران، قوانین مربوط به ارث ناشی از فقه شیعه و مقررات قانونی مدنی هستند که بر اساس آن، توزیع ارث میان وراث طبق اصول معین انجام می‌شود. یکی از نکات کلیدی این است که سهم ارث پسر و دختر از مادر مرحوم یکسان است و هیچ تغییر جدیدی در این موضوع به وجود نیامده است.

 تفاوت ارث پسر و دختر از پدر و مادر:

بر اساس ماده ۹۰۷ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، شیوه توزیع ارث میان فرزندان به جنسیت آن‌ها وابسته است. در صورتی که فرد درگذشته پدر یا مادر باشد و وراث او فرزندان (چه دختر و چه پسر) باشند، تقسیم به شکل زیر انجام می‌گیرد:

• اگر فرزند یک‌تنه‌ای وجود داشته باشد، اعم از دختر یا پسر، تمامی دارایی‌ها به او منتقل می‌شود.
• در صورتی که فرزندان زیادی وجود داشته باشند و همه آنها از یک جنسیت باشند (همه پسر یا همه دختر)، ارث به‌طور برابر میان آنها توزیع می‌شود.
• با این حال، در صورتی که فرزندان شامل هر دو جنسیت (پسر و دختر) باشند، سهم ارث پسر دو برابر سهم دختر خواهد بود.

مطالب مرتبط: وکیل پایه یک دادگستری

این موضوع حائز اهمیت است که سهم ارثی که پسر و دختر از مادر مرحوم دریافت می‌کنند، مشابه ارثی است که از پدر به آن‌ها می‌رسد و طبق این قاعده تقسیم می‌گردد و هیچ تغییر جدیدی در این زمینه صورت نگرفته است.

 شایعات و سوء تفاهم‌ ها در فضای مجازی

یکی از شایعات متداول به این موضوع اشاره دارد که طبق قوانین جدید، سهم ارث مادر از فرزندان دختر و پسر به طور یکسان اصلاح گردیده و تفاوت‌های سابق به طور کامل برطرف شده است. این ادعاها به سرعت در شبکه‌های اجتماعی پخش شده‌اند، اما واقعیت این است که در قانون مدنی ایران هیچ تغییر جدیدی در این زمینه وجود ندارد.

 اشتباهات رایج:

در برخی مواقع، افرادی که دانش کمی در این حوزه دارند، مواد مختلف قانونی را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. به عنوان نمونه، عده‌ای به نادرستی ماده ۹۲۱ قانون مدنی را با ماده ۹۰۷ که به ارث فرزندان از والدین مربوط می‌شود، مقایسه می‌کنند.

ماده ۹۲۱ تصریح می‌کند که اگر فرد متوفی هیچ وارثی از طبقه اول (پدر و مادر) نداشته باشد و وارثان طبقه دوم (همچون خواهران و برادران) به ارث برسند، در این صورت در صورتی که آنها از جنسیت‌های مختلف (خواهران و برادران مادری) باشند، ارث به‌طور برابر میان آنها تقسیم خواهد شد. این مسئله به‌طور ویژه به خواهران و برادران مادری مربوط می‌شود و ارتباطی با تقسیم ارث فرزندان از مادر ندارد.

مطالب مرتبط: وکیل ملکی تهران

رفع سوء تفاهمات:

در حقیقت، تفاوت‌های ارث بین پسران و دختران فقط در سهم ارث پدری قابل مشاهده است و نه در ارث مادری. بر اساس ماده ۹۰۷ قانون مدنی، اگر فرزندان همگی از یک جنس باشند، هر یک سهم یکسانی دریافت می‌کنند، اما در صورت وجود جنس‌های مختلف، سهم پسر دو برابر سهم دختر خواهد بود.

قوانین ارث در ایران و فقه شیعه

فقه شیعه و تقسیم ارث:

در ایران، فرآیند تقسیم ارث بر پایه فقه شیعه و اصول قانون مدنی کشور انجام می‌گیرد. در این سیستم، سهم ارث والدین به طور مستقل بررسی می‌شود. بر اساس فقه شیعه، پس از فوت یک فرد، توزیع ارث بر اساس جنسیت فرزندان صورت می‌گیرد. به این معنا که در تقسیم ارث مربوط به مادر، پسر سهمی دو برابر دختر خواهد داشت. این اصل به‌ویژه در قانون مدنی ایران رسمیت یافته و تا کنون هیچ تغییر قابل توجهی در این خصوص به وجود نیامده است.

تاثیر این قوانین در جامعه:

این طبقه‌بندی‌ها بر مبنای اصولی که در فقه شیعه مشخص شده‌اند، شکل گرفته و به‌ویژه در جوامع اسلامی به‌عنوان یک رویه پذیرفته شده است. هرچند در برخی کشورها اصلاحات بیشتری در قوانین مربوط به ارث به منظور تحقق عدالت اجتماعی صورت گرفته، در ایران هنوز هم تقسیم ارث بر اساس همین اصول فقهی پیگیری می‌شود.

 نتیجه‌گیری

در نهایت، اطلاعاتی که درباره تغییرات در قوانین ارث از مادر به فرزندان و تفاوت سهم‌های ارثی بین پسران و دختران منتشر شده، به‌طور کامل نادرست است. قانون مدنی ایران همچنان بر اساس اصول مندرج در ماده ۹۰۷ عمل می‌کند و نحوه تقسیم ارث بین فرزندان دختر و پسر از مادر به‌طور واضح و قانونی به این شکل صورت می‌گیرد:

• پسر دو برابر دختر ارث می‌برد.
• در صورتی که فرزند یکه باشد، تمامی میراث به او واگذار می‌شود.
• چنانچه تمامی فرزندان از یک نوع جنسیت باشند (یا همه پسر یا همه دختر)، میراث به صورت یکسان بین آن‌ها توزیع خواهد شد.